Er staan ons flinke onweersbuien te wachten. Wat je ook doet: ga nooit onder een boom schuilen als het onweert, zegt Brandweer Nederland.
In Nederland worden jaarlijks vijf tot tien mensen door de bliksem geraakt. Volgens het KNMI komen gemiddeld één of twee van hen hierbij om het leven. De mate van dodelijkheid hangt af van of het slachtoffer direct of indirect getroffen wordt, de ernst van het opgelopen letsel en hoe snel de eerste hulp verleend wordt, zegt brandwondenarts Sonja Scholten.
Bliksem zoekt de kortste weg naar de aarde. Soms via een boom, een dier of een mens – als de bliksem maar snel bij de grond is. We kunnen direct getroffen worden. Dat kan via een voorwerp, vanuit de grond, of door elektrische sporen van bliksem.
Door de grote elektromagnetische schok kunnen het hart en de ademhaling stoppen en kan er zuurstofgebrek ontstaan, wat weer tot de dood kan leiden. Maar maak je geen zorgen: dat komt dus niet vaak voor.
Bomen zijn natuurlijke bliksemafleiders
De kans dat je dodelijk wordt getroffen door de bliksem is dus niet groot, maar die is wél groter als je onder een boom gaat schuilen.
Het vocht in bomen trekt bliksem aan. Ze zijn hoog, en dus natuurlijke bliksemafleiders. Slaat bliksem eenmaal in bij een boom, dan koken de sappen binnen één seconde en wordt de sapstroom ineens stoom. Door de verhitting zetten de bast- en houtvaten waar de sappen doorheen stromen met een enorme knal uit.
Soms worden zijtakken en stukken hout tot wel 400 meter weggeslingerd. Een flinke zijtak weegt al gauw zo’n 500 kilo. Geraakt worden kan dodelijk zijn, maar je kunt ook slachtoffer worden van een side flash. Dat is een bliksemoverslag van een tak naar de persoon en zo word je zelf ook getroffen door de bliksem.
Wat je wel moet doen? De Veiligheidsregio’s van Nederland geven de volgende adviezen:
We are in for some severe thunderstorms. Whatever you do: never take shelter under a tree during a thunderstorm, says Brandweer Nederland (Fire Department Netherlands).
In the Netherlands, five to ten people are struck by lightning every year. According to the KNMI (Royal Netherlands Meteorological Institute), an average of one or two of them die as a result. The degree of lethality depends on whether the victim is hit directly or indirectly, the severity of the injury sustained, and how quickly first aid is provided, says burns physician Sonja Scholten.
Lightning seeks the shortest path to the earth. Sometimes via a tree, an animal, or a person – as long as the lightning reaches the ground quickly. We can be hit directly. This can be through an object, from the ground, or by electrical traces of lightning.
Due to the large electromagnetic shock, the heart and breathing can stop, and oxygen deficiency can occur, which in turn can lead to death. But don’t worry: that doesn’t happen often.
Trees are natural lightning conductors
The chance of being fatally struck by lightning is therefore not great, but it is greater if you take shelter under a tree.
The moisture in trees attracts lightning. They are tall, and therefore natural lightning conductors. Once lightning strikes a tree, the sap boils within one second and the sap flow suddenly becomes steam. Due to the heating, the bark and wood vessels through which the sap flows expand with a huge bang.
Sometimes side branches and pieces of wood are thrown away up to 400 meters. A substantial side branch quickly weighs about 500 kilos. Being hit can be fatal, but you can also become a victim of a side flash. That is a lightning strike from a branch to the person, and so you are also struck by lightning.