Oranje begint vanavond op historische grond in Helsinki aan de kwalificatie voor het WK 2026. De ploeg van bondscoach Ronald Koeman gaat tegen Finland voor een zeldzame zege, maar wel in een stadion waar Nederland al meerdere sportsuccessen vierde.
“Wanneer heb jij voor het laatst op een houten stoeltje naar het Nederlands elftal gekeken?”, vraagt Pekka Mäntylä, de perschef van de Finse ploeg. Hij wacht het antwoord van de Nederlandse journalisten in het Olympisch Stadion niet af.
“Ik heb nieuws. Dat gaat hier gebeuren. Je stoel is van hout. We hebben hier alleen maar houten stoeltjes op de tribune.”
Ondertussen klapt Mäntylä een tafeltje uit op de perstribune. “Hier kun je straks je laptop neerzetten. Ook van hout. Precies zoals de tafeltjes vroeger waren, tijdens de Spelen van 1952.”
Het is niet dat het Olympisch Stadion van Helsinki, waar Oranje vanavond om 20.45 uur aftrapt tegen Finland, nooit is opgeknapt. De laatste renovatie was vijf jaar geleden. Mäntylä: “Maar het mag er niet modern uitzien. Daar zijn ze heel strikt in. Het stadion moet blijven zoals het is gebouwd voor de Olympische Spelen van 1952. Of eigenlijk, voor de Spelen van 1940. Maar ja, we weten allemaal wat er toen gebeurde in de wereld.”
Afweergeschut tegen een Russische aanval
Het verleden is misschien wel dichterbij dan ooit in het Olympisch Stadion in Helsinki. Vorige maand kwamen de berichten dat Rusland een troepenmacht aan het opbouwen is bij de grens met Finland, op zo’n 250 kilometer van de Finse hoofdstad.
Het doet denken aan 1939, toen de Russen Finland binnenvielen en de zogeheten Winteroorlog begon. Ondertussen brak ook de Tweede Wereldoorlog uit. Met als gevolg dat de Spelen van 1940, die waren toegewezen aan Helsinki, nooit gehouden werden.
Het Olympisch Stadion kreeg door de oorlog aanvankelijk een andere functie. En in het bijzonder de toren, het 72 meter hoge bouwwerk naast het stadion dat de Oranjespelers vanavond vanaf het veld kunnen zien.
“Die toren hebben de Finnen gebouwd naar het voorbeeld van de marathontoren naast het Olympisch Stadion in Amsterdam”, zegt sporthistoricus Jurryt van de Vooren. “Daar brandde in 1928 de olympische vlam, het symbool van hoop, vrede en verbondenheid. Maar dat werd in Helsinki even anders.”
In plaats van een olympische vlam plaatsten de Finnen in 1939 afweergeschut op de toren. Van de Vooren: “Zo moest voorkomen worden dat de Russen Helsinki aanvielen.”
Steenpuist hindert Fanny Blankers-Koen dwars
Twaalf jaar later dan gepland, in 1952, werden de Spelen alsnog in Helsinki gehouden en brandde het olympisch vuur in de toren. Als bondscoach Ronald Koeman vanavond richting de dug-out van Oranje gaat, loopt hij over de atletiekbaan waar 73 jaar eerder Fanny Blankers-Koen rende.
“Na vier keer olympisch goud in 1948 in Londen, werd er in 1952 veel van Blankers-Koen verwacht. Maar een steenpuist op haar zitvlak zat haar dwars”, zegt Van de Vooren. “Er was wel olympisch zilver voor Puck van Duyne-Brouwer op de 200 meter. Een prestatie die pas in 2016 geëvenaard is door Dafne Schippers.”
In de decennia na het zilver voor Van Duyne-Brouwer waren er veel meer Nederlandse sportsuccessen in het Olympisch Stadion in Helsinki. Op 11 augustus 2005 sprong Rens Blom in de stromende regen met zijn polsstok over een hoogte van 5,80 meter en werd zo werd zo de eerste Nederlandse wereldkampioen ooit in de atletiek.
Vier jaar later scoorde Kirsten van de Ven tegen Finland op het EK van 2009, het eerste eindtoernooi ooit van de Oranjevrouwen. Na een solo van zo’n 60 meter schoot ze de bal in het doel waar de ploeg van Koeman vanavond ook hoopt te scoren. Dat is ook het doel waar Oranjetopscorer aller tijden Robin van Persie in 2005 zijn eerste interlandgoal ooit maakte.
‘Ik keek als eerste naar het veld’
Koeman speelde ook met Oranje tegen de Finnen in Olympisch Stadion van Helsinki, in 1989 (0-1-winst) en in 1991 (1-1). Nu hoopt hij er voor het eerst als bondscoach te winnen.
Oranje is op papier veel sterker dan de nummer 69 van de FIFA-ranglijst en toch zou het een zeldzame zege zijn. In de laatste vijf keer dat Nederland aan een kwalificatiereeks begon, werd maar een keer gewonnen. Dat was in maart 2019 tegen Belarus (4-0). In 2014 (2-1 verlies tegen Tsjechië), 2016 (1-1 tegen Zweden), 2021 (4-2-nederlaag tegen Turkije) en 2023 (4-0 verlies tegen Frankrijk) ging het mis.
De Finnen hopen op een stunt tegen Oranje. Bijna alle 36.000 houten stoeltjes in het stadion zullen vanavond bezet zijn door Finse supporters en een paar honderd fans uit Nederland. “Ik hou wel van dit soort nostalgische stadions”, zei Koeman vrijdagavond op zijn persconferentie. “Maar toen ik hier aankwam keek ik toch eerst naar het veld. Dat ligt er goed bij. En dat is voor mij het belangrijkste. We moeten hier goed beginnen richting het WK.”
Tonight, Oranje kicks off its qualification for the 2026 World Cup on historic ground in Helsinki. Coach Ronald Koeman’s team will face Finland for a rare victory, but in a stadium where the Netherlands has already celebrated several sporting successes.
“When was the last time you watched the Dutch national team from a wooden chair?” asks Pekka Mäntylä, the Finnish team’s press officer. He doesn’t wait for the Dutch journalists’ answer in the Olympic Stadium.
“I have news. It’s going to happen here. Your chair is made of wood. We only have wooden chairs in the stands here.”
Meanwhile, Mäntylä unfolds a small table on the press stand. “You can put your laptop here later. Also made of wood. Just like the tables used to be during the 1952 Games.”
It’s not that the Olympic Stadium in Helsinki, where Oranje kicks off against Finland at 8:45 PM tonight, has never been renovated. The last renovation was five years ago. Mäntylä: “But it shouldn’t look modern. They are very strict about that. The stadium must remain as it was built for the 1952 Olympic Games. Or actually, for the 1940 Games. But yes, we all know what happened in the world then.”
Anti-aircraft guns against a Russian attack
The past may be closer than ever in the Olympic Stadium in Helsinki. Last month, reports came out that Russia is building up troops near the border with Finland, about 250 kilometers from the Finnish capital.
It is reminiscent of 1939, when the Russians invaded Finland and the so-called Winter War began. Meanwhile, World War II also broke out. As a result, the 1940 Games, which had been assigned to Helsinki, were never held.
The Olympic Stadium initially acquired a different function due to the war. And in particular the tower, the 72-meter-high structure next to the stadium that the Oranje players can see from the field tonight.
“The Finns built that tower after the example of the marathon tower next to the Olympic Stadium in Amsterdam,” says sports historian Jurryt van de Vooren. “The Olympic flame burned there in 1928, the symbol of hope, peace and unity. But that became something different in Helsinki.”
Instead of an Olympic flame, the Finns placed anti-aircraft guns on the tower in 1939. Van de Vooren: “This was to prevent the Russians from attacking Helsinki.”
Boil Thwarts Fanny Blankers-Koen
Twelve years later than planned, in 1952, the Games were finally held in Helsinki and the Olympic flame burned in the tower. When coach Ronald Koeman walks towards the Oranje dugout tonight, he will walk over the athletics track where Fanny Blankers-Koen ran 73 years earlier.
“After four Olympic gold medals in London in 1948, much was expected of Blankers-Koen in 1952. But a boil on her butt got in her way,” says Van de Vooren. “There was Olympic silver for Puck van Duyne-Brouwer in the 200 meters. An achievement that was only equaled by Dafne Schippers in 2016.”
In the decades after the silver for Van Duyne-Brouwer, there were many more Dutch sporting successes in the Olympic Stadium in Helsinki. On August 11, 2005, Rens Blom jumped over a height of 5.80 meters with his pole in the pouring rain and became the first Dutch world champion ever in athletics.
Four years later, Kirsten van de Ven scored against Finland at the 2009 European Championships, the first ever final tournament for the Oranje women. After a solo of about 60 meters, she shot the ball into the goal where Koeman’s team also hopes to score tonight. That is also the goal where Oranje top scorer of all time Robin van Persie scored his first international goal ever in 2005.
‘I first looked at the field’
Koeman also played with Oranje against the Finns in the Olympic Stadium in Helsinki, in 1989 (0-1 win) and in 1991 (1-1). Now he hopes to win there for the first time as coach.
On paper, Oranje is much stronger than number 69 in the FIFA rankings, yet it would be a rare victory. In the last five times that the Netherlands started a qualifying series, they only won once. That was in March 2019 against Belarus (4-0). In 2014 (2-1 loss against the Czech Republic), 2016 (1-1 against Sweden), 2021 (4-2 defeat against Turkey) and 2023 (4-0 loss against France) things went wrong.
The Finns are hoping for a surprise against Oranje. Almost all 36,000 wooden chairs in the stadium will be occupied tonight by Finnish supporters and a few hundred fans from the Netherlands. “I like these kinds of nostalgic stadiums,” Koeman said on Friday evening at his press conference. “But when I arrived here, I first looked at the field. It looks good. And that is the most important thing for me. We have to get off to a good start here towards the World Cup.”
